Een modern ziekenhuis dat bijdraagt aan het welzijn van de bewoners van het eiland Curaçao. Historie, klimaat en de cultuur waren belangrijke uitgangspunten voor het ontwerp. Het resultaat is een herkenbare omgeving, die gerust stelt en bijdraagt aan genezing.
Curaçao Medical Center (CMC), dat is de naam van het nieuwe algemene ziekenhuis in Curaçao. Met dit moderne ziekenhuis met state-of-the-art apparatuur, wil de overheid de gezondheidszorg op het eiland naar een hoger plan tillen. Het ontwerp grijpt in alle aspecten terug naar de historie, cultuur, omgeving én bevolking van Curaçao. Een ziekenhuis dat alleen daar kan staan, want er is ook maar één Curaçao.
Stichting Ontwikkeling Nederlandse Antillen (SONA) heeft namens de overheid Ballast Nedam aangewezen voor de bouw van het ziekenhuis. EGM architecten en lokale partner OeverzaaijerLyongo architecten (OZ architecten) hebben samen de nieuwbouw ontworpen. De kracht van het ontwerp schuilt in de goede samenwerking tussen beide architectenbureaus waarbij zorg -en ziekenhuiskennis aangevuld is met kennis over Curaçao en haar gebruiken. Duurzame en innovatieve oplossingen die zorgen voor een betere leefomgeving en het welzijn verhogen nu en later, dat was onder andere de ambitie bij de bouw van het ziekenhuis. Het resultaat is een duurzaam, kleurrijk en vooral typisch Caribisch ziekenhuis met een Healing Environment dat in de toekomst aanpasbaar en uitbreidbaar is.
De weg naar het eindresultaat heeft weerstand gekend, want op Curaçao staat maar één ziekenhuis en dat draait al 150 jaar mee. Naast het huidige personeel, staan ook de bezoekers, patiënten en zorgprofessionals voor een verandering. Het ontwerpteam had de ambitie om het ziekenhuis zo soepel mogelijk in te passen op de nieuwe locatie in de historische wijk Otrobanda in Willemstad. Vlak naast het bestaande St. Elisabeth Hospitaal, dat deels is gesloopt om plaats te maken voor de nieuwbouw. Het ziekenhuis heeft een dubbele kamstructuur, met aan de ene zijde de verpleegafdelingen en kantoren met uitzicht op water en groen. En aan de andere zijde de drie vleugels met hotfloor en poli's. De bouwdelen liggen rondom een centrale patio, als een klein dorp rondom een centraal plein. Het programma van eisen, het klimaat en de omgeving vormen de aanleiding voor het ontwerp en het resultaat mag er zijn. Het CMC is met circa 61.000 vierkante meter het grootste gebouw van het eiland en biedt een herkenbare omgeving die verbindt, geruststelt en bijdraagt aan genezing.
Met het nieuwe moderne ziekenhuis met verbeterde apparatuur wil de overheid de gezondheidszorg op het eiland naar een hoger niveau tillen: een ziekenhuis gebaseerd op Nederlandse standaarden dat past bij de historie, cultuur en het tropisch klimaat van Curaçao. Een andere ambitie was het creëren van een prettig, gezond en veilig gebouw dat het welzijn van patiënt en staf bevordert en stress en fouten reduceert. Ook wil CMC het Naskho-programma, dat de uitwisseling van artsen tussen Nederland en Curaçao faciliteert, verbeteren en vergroten. Naskho staat voor Nederlands-Antillaanse Stichting voor Klinisch Hoger Onderwijs. Het nieuwe CMC sluit goed aan op de ontwikkeling van de gezondheidszorg op het eiland. Door het toepassen van technische en medische hoogstandjes, is ook op Curaçao goede gezondheidszorg mogelijk gemaakt. Het gebouw dat er nu staat is een flexibel, toekomstbestendig en duurzaam zorggebouw dat in de toekomst aanpasbaar en uit te breiden is.
Het bouwen in een andere, tropische omgeving brengt architectonische uitdagingen met zich mee. De verschillen zijn niet heel groot, het zijn de kleine dingen die een groot verschil kunnen maken. Een goed voorbeeld daarvan is een blindedarmoperatie. De procedure is in Nederland, China en Curaçao hetzelfde, maar wat voor en na de procedure gebeurt is cultuurspecifiek. Op Curaçao is het heel normaal om met tien man sterk naar één patiënt te gaan. Zodoende zijn aan de kopse kanten van de beddenhuizen grote balkons ontworpen waar mensen even kunnen staan of wachten en is er extra ruimte met veel daglicht, uitzicht en groen in het atrium gebracht waardoor het voelt als een informele ontmoetingsplek voor bezoeker, medewerker en patiënt. Dit maakt het CMC een ziekenhuis gebaseerd op de menselijke maat met een vriendelijke en toegankelijke uitstraling.
De plattegrond van het ziekenhuis kent een dubbele kamstructuur met vleugels aan weerszijden. De vleugels hebben elk een eigen kleur die staat voor een bepaalde afdeling. Het atrium, ook wel centrale hal, verbindt deze vleugels met elkaar door middel van organisch gevormde loopbruggen. Het atrium wordt niet kunstmatig gekoeld, maar op natuurlijke wijze door de wind die er doorheen waait. Het ontwerp is aan beide kanten open, net zoals vele historische gebouwen in de tropen. Vanuit de openingen waait de wind door het gebouw wat zorgt voor verkoeling en veel daglicht. Een prettige omgeving met veel uitzicht en groen die ontmoeten faciliteert en waar patiënten, bezoekers en medewerkers even kunnen ontsnappen aan de ziekenhuissfeer.
In de historische binnenstad en buitenwijken van Willemstad zijn de gebouwen voorzien van verschillende kleuren en patronen. Kleur zorgt voor herkenning en kan een gemoedstoestand positief beïnvloeden. Daarom zijn de krachtige kleuren van de natuur en van (bekende) gebouwen op het eiland teruggebracht in het ontwerp van het ziekenhuis. Iedere vleugel met patiëntenkamers heeft een eigen kleur waardoor de totale oppervlakte van het ziekenhuis weer even als 16 vierkante meter ervaren wordt. Bekende beelden en prints van het eiland zijn doorgetrokken in het interieur wat zorgt voor herkenning en verbinding met de omgeving. Keukens zijn ingericht met een patroon uit het verleden: rood met witte stippen, wat tevens werkt tegen vliegen. Dit geeft het gebouw een verhaal en verbindt zich zo met historie, cultuur en bewoners. Daarnaast is leven in de tropen buiten leven. Mensen wonen in gelijkvloerse huizen, er zijn geen flatgebouwen. Dat gevoel is teruggebracht in het ontwerp. Er liggen daktuinen op de parkeergarages en alle patiëntenkamers hebben uitzicht op de Caribische zee. Het welbevinden van patiënt is nét zo belangrijk als de zorg die geboden wordt. Een herkenbare en professionele omgeving waar de bewoners van Curaçao zich thuis voelen. Een ziekenhuis di nos (van ons), ofwel een ziekenhuis van iedereen.
Fotografie: Studiorootz Photography, Roos Aldershoff Fotografie
